vrijdag 26 januari 2024

1,2,3, je proeft het zo...

Hij is weer even razend populair: Napoleon Bonaparte. Er is een nieuwe kaskrakerfilm, dus de gedrongen 'keizer' staat volop in de aandacht. Mogelijk was hij in werkelijkheid helemaal niet klein van stuk  - zo schijnt hij alleen door zijn vijanden te zijn afgebeeld om hem 'klein te krijgen'. Hij heeft in ieder geval wel een grote impact gehad: het rechts rijden, de aanleg van de A27, de basis van het moderne strafrecht, het toekennen van achternamen en, waar mijn oog dan weer op valt: het inblikken. Dat laatste deed hij natuurlijk niet zelf, maar hij schreef een beloning uit voor degene die voedsel langer houdbaar kon maken (voor de soldaten natuurlijk). Een kok (Appert) kwam toen op het idee van verhitting om bacteriën te doden en, omdat glas zo kwetsbaar was (voor de soldaten), werd toen ook het conserveblik uitgevonden. 
Ik dacht dat Napoleon ook de bedenker van die rare Franse telling was, waarbij de decimalen na de 69 vreselijk ontsporen en 60 + 10 zeventig is en 4 (x) 20 tachtig. Maar die kronkel blijkt al ouder te zijn. 
Dat is jammer voor mij, want nu kan ik het bruggetje naar mijn mijmering niet maken. Ik dacht namelijk aan 'omdenken', wat met bovengenoemde telling beter 'kromdenken' kan heten, want ik blijf er maar mee worstelen: quatre-vingt-quatorze, hou op!
Met dat omdenken bedoel ik bijvoorbeeld het loslaten van ingesleten patronen: het laten ingaan van goede voornemens op 12 februari of 9 mei - ik noem maar wat data - of het maken van jaarlijstjes op 8 oktober en nieuwe trends benoemen  op 26 januari, waarom niet?
Een van die trends in de horeca is het werken met texturen of structuren. Zo at ik recent in een 2 sterren restaurant en kreeg daar in het 8 gangen menu een gerechtje met 3 structuren van biet: een puree ter grootte van een theelepel, een gekookt schijfje kleiner dan de binnencirkel van een damsteen en een tartaartje van dobbelsteentjes waar veldmuizen mee pokeren. Er waren ook 3 texturen van ui, waaronder een geblakerd rokje van een zilveruitje. 
Kijk ze gaan, die grote restaurantkoks die standaard een pincet in hun buisborstzak hebben gestoken en met hun door hete producten opgezwollen handen precies mikken om zo'n rokje delicaat op een crèmepje te plaatsen. Ching ching
De tweede trend zit hierin gevat en dat is het blakeren van groenten, met name ui en prei.
Het blakeren van die prei heeft een ware vlucht genomen. Er wordt poeder van gemaakt dat als peper over een gerecht kan worden gesnuft net zoals vanillespikkels in een ijsbolletje. "Authenticiteit ten top," giechelen de investeerders.
Als ik het over dat zwarte stof zou hebben met onze Franse buren, dan doen ze het waarschijnlijk in hun broek. Voor hun is de tijd van de calçots aangebroken: de dikke bundels jonge prei die op hoog vuur zwart worden verbrand en dan in een krant worden opgediend. Daarna worden ze afgepeld, in romescosaus gedoopt en als haringen aan hun staartje naar binnen gekieperd. Dit is geen nieuwe trend, maar een oude traditie met feest, muziek en dans (sardanes). 
Nou was ik toch aan het omdenken en bedacht ik me: als we dat million dollar ingrediënt, de prei-as, nou eens van die calçots halen, dan zitten we zomaar op een goudmijntje. Geen verspilling, minder intensieve arbeid (denk aan de restaurantkok met een millimeterraspje), een veel goedkopere sensatie en dan nog wat: die preitjes worden geserveerd met een slabbetje, net als bij een hele kreeft. Daar heeft nog nooit een miljonair zich lullig bij gevoeld, dus kan de complete preisensatie op het bord en de as op de composthoop. Ik ben niet goed in rekenen, maar hier is 1 + 1 volgens mij 3!

p.s.: weten jullie het nog? Het ijs van Caraco; zo geweldig lekker!

vrijdag 19 januari 2024

Kan kaneel? Nee

Er is een nieuw n-woord. Ik durf het bijna niet uit te spreken. Een onafhankelijke onderzoekscommissie heeft dit bepaald. 
Het gaat om de naam van een straat in een nieuwe woonwijk in Amsterdam Nieuw-West waar ooit de markthallen zaten, of het Food Center. De nieuwe weg zou nootmuskaatstraat gaan heten, maar de commissie vond dat gevoelig liggen, in verband met de misstanden van 'onze' VOC op Banda. Dus komen de nieuwe bewoners nu in de Mierikswortelstraat. Dat is toch een veilig idee, al lijkt het me wel wat pittig. 
Je zult begrijpen dat de omliggende straten ook weinig gekruid gaan uitvallen. De tot specerijgemaakten zullen in de doofpot belanden; de postbode kan opgelucht ademhalen en gewoon zijn ronde lopen zonder de vrees om bespuugd te worden. 

Als burger kan ik natuurlijk overal mijn zegje doen, dus nu heb ik een voorstel ingediend bij stadsdeel Nieuw-West. Misschien is het een idee om niet meer met namen te werken, maar met iconen, of beter gezegd emoji. Ik zie alleen maar voordelen. De laaggeletterden zijn een probleem armer, de pakketbezorger hoeft zijn bril niet zo vaak meer op te zetten en het intikken van een adres wordt een eitje. 
Natuurlijk komt er wel een lijst van goedgekeurde plaatjes. 
De Hamweg kan geen 🥩 symbool krijgen, want dat stoort de vegetariërs en veganisten. Er moet een nieuw plaatje voor de Flamencolaan komen, want 💃 is te seksistisch. De 🌲 voor Denneweg zou op een groene fallus lijken. En als we het over landen hebben, ai ai. 
Er gaan al stemmen op om 'Rusland' op de Wallen een nieuwe naam te geven, maar daarover is de commissie verdeeld. Het voorstel was Finland, want dan hoefde er niet veel op de naambordjes overgespoten te worden, maar dat idee is weggestemd door een van de leden, omdat zij (ze wordt liever met 'die' aangesproken) daar ooit met de auto over het ijs is uitgegleden, dus er een slechte herinnering aan heeft. 
Het is wel verwarrend dat er in Rusland (die straat dan) een Koreaans restaurant zit. Dat heeft een vergunning aangevraagd om de gevelreclame te mogen uitbreiden. Ze willen graag als Zuid-Koreaans restaurant voort. Je snapt: de gemeenteraad is verdeeld. Een geadopteerde stembevoegdigde komt uit het noorden van dat land en vreest stigmatisering. 
Ik heb het bij mijn voorstel (anoniem ingediend) gehouden en wil me verder niet in het politieke wespennest steken. 
Mijn vader heeft ooit straatnamen toegekend aan een hele wijk in Rhenen, waar ooit een fabriek stond die De Vogelenzang heette, dus voortborduren was niet moeilijk. Nu is daar onrust onder de bewoners ontstaan, omdat een landelijke telling heeft uitgewezen dat in de natuur de rietgors wordt verdrongen door de pimpelmees. De staten die zo heten en aan elkaar grenzen, vechten deze vete nu onderling uit en door de onrust is het aftreden van de burgemeester bijna een feit. 

Laat ik eerlijk wezen om misverstanden te voorkomen: alleen dat over die nootmuskaatstraat is echt waar en gezien de inspanningen van mijn vader, zie ik zo'n ultiem voorbeeld van woke als een kruidnagel aan zijn doodskist. 


woensdag 17 januari 2024

De donkere dagen

Het zijn de donkere dagen na december, met deze week een blauwe maandag, die, zo wil het spreekwoord, dus lekker snel en onbetekenend voorbij gaat, al wordt de Blue Monday als de ellendigste dag van het jaar gekwalificeeerd. Het is koud buiten en door sneeuw en regen zijn de stoepen gevaarlijk glad. 
Ik kweek ondertussen zitvlees achter m'n beeldscherm en kijk een video met mossels in het groen (mossels is Zeeuws voor mosselen). Ik geniet, maar...met mate (nee ik doe niet mee aan Dry January, daarvoor is m'n leven te kort en de drank te lekker). In het filmpje maakt een, in mijn ogen piepjonge, chefkok een gerechtje van mosselen met boontjes en groene saus. 
Ik herinner me de paling in het groen nog van vroeger. Dat was met stoofaal en zuring. Ik dacht als kind dat ik dat nooit lekker zou vinden, maar vroeg het ooit tot mijn eigen verbazing voor mijn verjaardag - ik mocht op die dag altijd kiezen wat wij aten; zo mocht mijn oma op haar verjaardag met haar handen eten...een dag per jaar dus!
Het gerecht van bovengenoemde chefkok vergt wat werk en de nodige ingrediënten. Ik duizel ervan. De saus wordt gemaakt van een hele berg aromatische kruiden die worden opgekookt in water (ik leerde juist dat vooral olie de smaken vangt en water die uitkookt, dus snap het niet zo goed). Dan gaat er bouillon bij van kipkarkassen met gerookt palingvel. Dan worden de mosselen opgekookt met riesling, voornoemde bouillon en het eigen vocht. Het vocht dat na dat (korte) koken overblijft wordt ingekookt en met boter en gereduceerde wijn gemonteerd tot een romig geheel waarin de (voorgekookte) witte boontjes worden geglaceerd - bent u daar nog? De mosselen worden ingesmeerd met knoflookolie en boven kooltjes licht gerookt en doorgegaard. Dan worden ze warmgehouden met een jasje van grof zeezout en limoenschil. 
Vervolgens wordt het gerecht opgemaakt. Boontjes onderop, mosselen erover en dan die zeevruchten 'genapeerd' met de groene saus. Croutons erop en 'afgemaakt' met zolderspekolie. 
Waarom denk ik nou: "Arme mossels?"

vrijdag 5 januari 2024

Lekker dan ;-)

Het is druk in de sportclub. Vooral jonge lui die ook goede voornemens hebben en waarschijnlijk nog vakantie, want 't is het eind van de ochtend, middenin de week. Je verwacht een sociaal gebeuren, zo met z'n allen in een club, mooi ingericht en met hippe muziek op de achtergrond.
Het apparaat waarop ik mijn bovenbenen train (oude knieën), is bezet. Er zit een jonge vrouw op, maar ze is 'in rust'. Dat kan natuurlijk, want ook zij traint waarschijnlijk in 'sets', met een minuut rust tussen die sessies. Maar haar minuut duurt wel erg lang. Ze zit te appen en kijkt niet op of om. Ik vraag haar of ze nog lang bezig is. Ze kijkt verstoord op en zegt alleen: "Ja." Dan gaat haar blik weer naar het schermpje. Onverstoorbaar blijft ze er rap met de duimen op tikken. Ik zie dat ze oordopjes in heeft. Misschien heeft ze me niet goed verstaan. Ik ga maar een potje roeien en zie in mijn ooghoek dat ze af en toe haar tenen beweegt. Het lijkt wel alsof ze me zo op m'n nummer wil zetten; hoe durf ik haar te storen in haar bubbel. Want de sportclub blijkt alleen digitaal sociaal. Wat iedereen bindt zijn de strakke pakkies, de oordopjes of koptelefoons, de blikken die alleen over de spiegel glijden om het eigen lijf te bewonderen en natuurlijk het mobieltje in de hand.

Ik stel me voor wat er zoal door het internetruim vliegt. 
"Hoeveel cal zit er in ☕ met havemelk?"
"Weet niet"
"Maar ff niet dan nu"
"Straks 💅
"Gembertee?"
"Ja, see you, nu ff 💪
👍

Of misschien wordt er wel getwitterd (of heet dat tegenwoordig ge-Xt?), over van alles en nog wat. 
"Josh krijgt ook geen voorrang 🏠 !" #doekoesnodig#socialehuur#ontevredenburger"
"Die Macron steunt dry January niet!" #goedevoornemens#drankenlobby#helemaalbelazerd
"Vanavond traybake?" #dit-is-geen-kip#Lidl#goedbezig#vriendenclubJoselien
"Geen palmolie erdoor 🙏!!!!!!!!#goedbezig#vriendenclubJoselien
"Hoe s robotstofzuiger?" #goedbezig#tijdbesparen#koopjesdeal
👌
👋 💪

Ondertussen heb ik 2.04 geroeid, 35 caloriën verbrand en 250 meter per minuut afgelegd, volgens de display. Of ik de gegevens op mijn app wil opslaan? Dank je de koekoek. 
De jonge dame is klaar met haar tenentraining en beent naar een apparaat voor de dijspieren. Ook daar zal ze vooral haar duimen laten wapperen. Ze heeft geloof ik niet door dat ik naar haar kijk en ondertussen, met trillende bovenbeenspieren, denk aan m'n telefoon in het kluisje. Ik kan niet wachten om die op te pakken en vingertje voor vingertje in te tikken:
'Traybake?" #watisermismetovenschotel#wegmetdiesocialemedia#vriendenclubJoselien

donderdag 4 januari 2024

Bimi up Scotty

Het is Kerstmis en we zien hem zitten. De man, in rood gekleed, zijn lange baard gedrapeerd over de welvarende buik. "Ho ho ho," zegt hij en dat is misschien Fins voor ha ha ha of hi hi hi, want wat heeft deze wereldwijde heilige weer veel economische stimulans voortgebracht dit jaar, ondanks de diverse letterlijke en figuurlijke aardverschuivingen op aarde. De boxen met plastic boomversieringen, alles-in-een, zijn niet aan te slepen, laat staan de 'ballen' in de vorm van patatzakjes of gefrituurde kippenbouten (ja, echt). We blijven verre van verlichting in de kleuren van diverse landsvlaggen, want het moet wel leuk blijven, maar de lampjes achter de ramen en op de balkons branden of pulseren in alle kleuren van de regenboog, dat dan weer wel. En 'vrolijk' vuurwerk komt er hoe dan ook aan en wordt misschien wel omgedoopt tot 'vierwerk', want op alle woordslakken wordt tegenwoordig zout gelegd. 
We hebben het hier in dat kleine hoekje, dat sommigen als een Asterix-en-Obelix-oase voor zich zien (lekker afgescheiden en recalcitrant, met toverdrank natuurlijk), maar goed. Al groeit de kloof tussen rijk en arm. De gezondheidzorg is duur, de dierenarts ook en een nieuwe fatbike, man, laat staan de laatste versie van de iPhone. 
Op de markt was het vandaag helaas lou loene. Een storm met een naam betekent: geen kraam. Da's wel heel rot voor die marktlui, net voor de kerst, want zo missen ze, net in de topperiode, vast een flinke bron van inkomsten. Gelukkig liep er wel een stel voor mij dat de opwaaiende kartonnen dozen trotseerde:
"Schat, we moeten nog twee doosjes oesters hebben en dan die tonijn voor de tartaar!" Ze riepen het voor zich uit, slepende met een tas vol spullen, terwijl zelfs de reigers het voor gezien hielden. 
Ik moet bekennen geen idee te hebben van de echte armoe, waar men in een kleine kamer met dassen om en sloffen aan tegen de kou vecht en de kleine douche niet kan gebruiken, omdat de badkamer volledig beschimmeld is. Ik lees ook dat de voedselbanken steeds meer klanten krijgen en de supermarkten, door hun antiverspillingbeleid steeds minder voedsel kunnen doneren. 
Ha ha ha, ho ho ho, doet de Kerstman en stuurt weer een slede op weg met Gucci parfum en een op afstand bestuurbare baardentrimmer. 
Misschien is de link niet helemaal helder, maar ik liep vervolgens door de supermarkt (daarmee bewijs ik de midddenstand geen dienst, toegegeven) en pakte voor een garnalencurry een pakje bimi. Dat leek me lekker. Toen liep ik verder en zag ik de stapels broocoli, met keuze tussen al dan niet bio; en ik keek naar de prijs. Die bimi bleek bijna twee keer zo duur als de broccoli. Ik keek op herkomst, beide uit Nederland. Ik ging voor de dikke stronk (gewone broccoli) en thuis zocht ik het even op.
Bimi is een kruising tussen 'onze' broccoli en kailan, 'Chineese broccoli'. Aan die laatste zit vrij veel blad, maar dat heeft de bimi in de winkel niet. 'Milder dan broccoli en asperge-achtig qua smaak', wordt er wel als omschrijving gebruikt, maar wie heeft dit bedacht?
"Ho, ho ho," schuddebuikt de Kerstman. "Wij als 1% rijksten (en van mij is er maar één) van de wereld moeten natuurlijk ook onze sleden laten rijden en onze cadeaus kunnen in- en verkopen. En weet je wel hoe we hier bijna tegen de Noordpool (nog steeds) moeten stoken, en wat de huurprijs van onze faciliteit is en dan onze aandeelhouders en de bonussen?  Een beetje goed geloof en extra in de buidel tasten, daar wordt zo'n land, dat de grenzen voor mij als buitenlander maar al te graag openstelt, toch nooit slechter van?"